Cách Tăng Cường Miễn Dịch Cho Trẻ Hiệu Quả

Trẻ hay mắc các bệnh về đường hô hấp, cảm vặt do sức đề kháng yếu, chưa hoàn thiện, đặc biệt trẻ nhỏ giai đoạn từ 6 tháng đến 3 tuổi. Để con phát triển khỏe mạnh tự nhiên các mẹ nên biết cách giúp trẻ tăng cường miễn dịch.

Hệ miễn dịch kém khiến trẻ dễ mắc các loại bệnh nào?

Hệ miễn dịch yếu ở trẻ em có thể có nhiều ảnh hưởng đáng kể đến sức khỏe và khả năng chống lại các bệnh tật. Dưới đây là một số tác động tiêu biểu:

Tăng nguy cơ nhiễm trùng: Hệ miễn dịch yếu khiến trẻ dễ bị nhiễm trùng vi khuẩn, virus và nấm. Trẻ có thể mắc các bệnh nhiễm trùng như cảm lạnh, viêm phổi, viêm tai, viêm họng và viêm não màng não.

Mắc bệnh nặng và kéo dài: Trẻ em có hệ miễn dịch kém thường khó khắc phục các bệnh nhanh chóng và có thể mắc các bệnh nặng hơn so với những người có hệ miễn dịch mạnh hơn. Ví dụ, viêm phổi, viêm não, viêm màng túi mật, viêm gan và các bệnh tiêu chảy cấp tính có thể gây nguy hiểm đến tính mạng của trẻ.

Tăng nguy cơ dị ứng và viêm: Hệ miễn dịch yếu có thể làm tăng nguy cơ phát triển các bệnh dị ứng, chẳng hạn như hen suyễn, viêm da dị ứng và viêm xoang. Trẻ em cũng có thể bị viêm khớp, viêm gan và các bệnh tự miễn dịch khác.

Khả năng chống lại vaccine giảm: Hệ miễn dịch yếu khiến trẻ em khó có thể phản ứng tốt với việc tiêm phòng vaccine. Điều này có thể làm giảm hiệu quả bảo vệ chống lại các bệnh truyền nhiễm nguy hiểm như bạch hầu, ho gà, sởi và bệnh viêm gan.

Tăng nguy cơ mắc bệnh ác tính: Hệ miễn dịch yếu có thể làm tăng nguy cơ trẻ em mắc các loại ung thư và các bệnh ác tính khác. Hệ thống miễn dịch yếu không thể tiêu diệt tế bào ung thư và kiểm soát sự phát triển của chúng.

Do đó, quan trọng để hỗ trợ và tăng cường hệ miễn dịch ở trẻ em thông qua việc cung cấp chế độ ăn uống lành mạnh, đảm bảo giấc ngủ đủ, tăng cường vệ sinh cá nhân và định kỳ tiêm phòng vaccine.

Hệ miễn dịch là gì? Vì sao nó lại quan trọng với trẻ như vậy?

Hệ miễn dịch (còn được gọi là hệ thống miễn dịch) là một hệ thống phức tạp trong cơ thể con người và các sinh vật khác, giúp bảo vệ chúng khỏi các tác nhân gây bệnh như vi khuẩn, virus, nấm, ký sinh trùng và tế bào ung thư.

Hệ miễn dịch bao gồm các cơ quan, mô và tế bào miễn dịch trên khắp cơ thể. Các yếu tố chính của hệ miễn dịch bao gồm:

Hệ miễn dịch tự nhiên: Đây là phần của hệ miễn dịch đáp ứng tức thì đối với các tác nhân gây bệnh mà cơ thể đã từng tiếp xúc hoặc không quen thuộc. Nó bao gồm các thành phần như da, niêm mạc, men tiêu hóa, tuyến nước bọt và các loại tế bào miễn dịch như tế bào sán dây, tế bào tự nhiên giết chết (NK cells) và hệ thống phagocytosis (như tế bào vi khuẩn).

Hệ miễn dịch học thuốc dùng: Đây là phần của hệ miễn dịch đáp ứng chuyên biệt đối với các tác nhân gây bệnh cụ thể. Nó bao gồm các thành phần như tế bào B, tế bào T và kháng thể (hay immunoglobulins) mà cơ thể tạo ra để nhận dạng, tiêu diệt và ghi nhớ các tác nhân gây bệnh cụ thể.

Hệ miễn dịch hoạt động bằng cách nhận dạng các tác nhân gây bệnh, phản ứng với chúng và tiêu diệt hoặc loại bỏ chúng khỏi cơ thể. Nó có khả năng phản ứng nhanh chóng và nhớ lâu với các tác nhân gây bệnh đã từng tiếp xúc, giúp cơ thể có khả năng chống lại lại khi tiếp tục tiếp xúc với chúng.

Hệ miễn dịch là một phần quan trọng của sức khỏe và giúp bảo vệ cơ thể chống lại các bệnh và bảo vệ khỏi các tác nhân gây hại. Tuy nhiên hệ thống miễn dịch chủ động mới bắt đầu phát triển và được hoàn thiện vào lúc trẻ từ 3– 4 tuổi. Trên thực tế, chúng ta đều thấy rằng trẻ thường hay ốm vặt nhiều vào độ từ khi 6 tháng tuổi đến 3 tuổi và sau đó trở đi trẻ ít bệnh hơn.

Do đó, việc bảo vệ hệ miễn dịch cho trẻ trong thời kỳ này là vô cùng quan trọng. Nếu được bảo vệ tốt, trẻ sẽ khỏe mạnh ít bệnh tật. Những đứa trẻ có hệ thống miễn dịch tốt chính là những trẻ phát triển khỏe mạnh về thể lực và cả trí não.

Giải pháp hiệu quả giúp tăng cường miễn dịch cho trẻ

Trẻ em luôn là độ tuổi non nớt sức khỏe rất dễ bị ảnh hưởng bởi những tác động từ môi trường, thói quen sinh hoạt mà người lớn khó có thể kiểm soát tối đa. Chính vì thế cần chú trọng về nhiều mặt, từ chế độ ăn uống, tiêm chủng đến sự vận động mỗi ngày của trẻ để giúp tăng cường miễn dịch hiệu quả.

Tăng cường sức khỏe đường ruột

Cân bằng vi khuẩn đường ruột có vai trò tham gia vào quá trình sản xuất protein kháng khuẩn. Điều này có ảnh hưởng trực tiếp đến việc xây dựng hệ thống miễn dịch của cơ thể. Chính vì thế, chế độ ăn của trẻ cần duy trì vi khuẩn đường ruột có lợi nhằm tăng cường sức khỏe. 

- Cho trẻ ăn nhiều thực phẩm như rau quả, ngũ cốc nguyên hạt, thực phẩm giàu chất xơ,..
- Cung cấp các nguồn probiotic như sữa chua, sữa chua uống hoặc các loại thực phẩm chứa probiotic khác giúp tăng cường sự cân bằng vi khuẩn trong ruột.

Tiêm phòng Vaccines đầy đủ theo lịch tiêm chủng của Bộ Y tế

Tiêm phòng là biện pháp mà chính Bộ Y Tế bắt buộc mọi nhà đều phải thực hiện cho trẻ, để đảm bảo cho trẻ có một sự phát triển tốt nhất. Vaccines giúp kích thích hệ miễn dịch của trẻ phản ứng và sản xuất kháng thể chống lại các tác nhân gây bệnh như vi khuẩn và virus. Việc tiêm vaccine giúp bảo vệ trẻ khỏi bệnh truyền nhiễm nguy hiểm như bại liệt, sởi, viêm màng não, ho gà và nhiều bệnh khác.

Vaccines giúp giảm nguy cơ bị biến chứng và tử vong do bệnh truyền nhiễm. Chẳng hạn, vaccine phòng viêm gan B giảm nguy cơ nhiễm vi rút viêm gan B và nguy cơ mắc các biến chứng nghiêm trọng như xơ gan, ung thư gan.

Cho trẻ ngủ đủ giấc là yếu tố quan trọng để tăng cường hệ miễn dịch

Việc cho trẻ em ngủ đủ giấc là một yếu tố quan trọng để tăng cường hệ miễn dịch của họ. Giấc ngủ đủ giúp cơ thể phục hồi và tái tạo năng lượng cần thiết để duy trì sức khỏe và chống lại các bệnh tật. Trong quá trình ngủ, cơ thể sản xuất hormone tăng trưởng và sửa chữa các tế bào và mô hư hỏng

Giấc ngủ đủ giúp cơ thể sản xuất các chất kháng thể và tế bào miễn dịch cần thiết để chống lại các vi khuẩn, virus và tác nhân gây bệnh. Hệ miễn dịch mạnh mẽ hơn sẽ giúp trẻ kháng lại các bệnh nhiễm trùng và giảm nguy cơ mắc các bệnh lây nhiễm.

Số giờ ngủ cần thiết cho trẻ em thay đổi theo từng giai đoạn phát triển. Dưới đây là một hướng dẫn tổng quát về số giờ ngủ khuyến nghị cho trẻ em trong các giai đoạn khác nhau:

Trẻ sơ sinh (dưới 4 tháng tuổi):

Tổng số giờ ngủ hàng ngày: 14-17 giờ.
Thời lượng giấc ngủ ban đêm: 8-9 giờ.
Thời lượng giấc ngủ ban ngày: Chia thành các giấc ngủ ngắn, từ 3-5 giấc, kéo dài từ 1-3 giờ.

Trẻ từ 4 tháng đến 11 tháng tuổi:

Tổng số giờ ngủ hàng ngày: 12-15 giờ.
Thời lượng giấc ngủ ban đêm: 9-12 giờ.
Thời lượng giấc ngủ ban ngày: Chia thành 2-3 giấc ngủ, kéo dài từ 1-2 giờ mỗi giấc.

Trẻ từ 1 đến 2 tuổi:

Tổng số giờ ngủ hàng ngày: 11-14 giờ.
Thời lượng giấc ngủ ban đêm: 10-12 giờ.
Thời lượng giấc ngủ ban ngày: Thường có 1 giấc ngủ trưa kéo dài từ 1-3 giờ.

Trẻ từ 3 đến 5 tuổi:

Tổng số giờ ngủ hàng ngày: 10-13 giờ.
Thời lượng giấc ngủ ban đêm: 10-12 giờ.
Thời lượng giấc ngủ ban ngày: Thường có 1 giấc ngủ trưa ngắn từ 30 phút đến 2 giờ.

Trẻ từ 6 đến 12 tuổi:

Tổng số giờ ngủ hàng ngày: 9-12 giờ.
Thời lượng giấc ngủ ban đêm: 9-11 giờ.
Thời lượng giấc ngủ ban ngày: Thường không có giấc ngủ ban ngày hoặc nếu có, thì ngắn hơn và không quá 1 giờ.

Lưu ý rằng đây chỉ là những khuyến nghị tổng quát và mỗi trẻ có thể có nhu cầu ngủ khác nhau. Một số trẻ có thể cần ít giấc ngủ hơn hoặc nhiều giấc ngủ hơn so với khuyến nghị trên. Hãy quan sát trẻ và điều chỉnh thời lượng giấc ngủ dựa trên nhu cầu cá nhân của trẻ và sự phát triển của họ.

Và để đảm bảo trẻ em có giấc ngủ đủ, hãy tạo ra một môi trường ngủ thoải mái, yên tĩnh và mát mẻ. Đặt một lịch trình ngủ cố định và tuân thủ nó hàng ngày. Đồng thời, hạn chế việc sử dụng các thiết bị điện tử trước khi đi ngủ, vì ánh sáng xanh từ các thiết bị này có thể ảnh hưởng đến quá trình ngủ.

Khuyến khích trẻ vận động

Việc khuyến khích trẻ thường xuyên vận động có tác dụng tăng số lượng tế bào miễn dịch. Nhờ vào đó giúp trẻ có cơ thể khỏe mạnh, tăng cường sức đề kháng và hệ miễn dịch tốt để chống lại bệnh tật. Đồng thời, vận động thường xuyên còn giúp tăng cường lưu thông tế bào bạch cầu, loại bỏ vi khuẩn xấu ở đường hô hấp, hạn chế tình trạng ốm vặt hay cảm cúm ở trẻ.

Vận động thường xuyên sẽ tạo cho trẻ thói quen tập luyện, hãy bắt đầu với chạy, nhảy, đá bóng, đi xe đạp, đi dạo, leo trèo, chơi cát, v.v. Có thể sử dụng sân chơi công cộng, công viên hoặc sân trường để trẻ có không gian rộng hơn để vận động. Khuyến khích trẻ thường xuyên vận động bằng cách cùng trẻ tham gia làm việc nhà như: dọn dẹp, làm vườn,... Đặt lịch trình vận động hàng ngày cho trẻ, dành ít nhất 1 giờ để tham gia các hoạt động vận động hợp thích và tuỳ theo độ tuổi của trẻ.

Làm sạch môi trường sống vào tạo thói quen tốt cho trẻ

Các chất độc hại có trong khói thuốc gây tổn thương nghiêm trọng đến hệ thống miễn dịch của trẻ. Việc hít phải khói thuốc lâu dài còn khiến trẻ có nguy cơ bị viêm phổi, viêm phế quản, hen suyễn và gây ảnh hưởng tiêu cực đến phát triển não bộ và hệ thống thần kinh. Vậy nên, bố mẹ cần bảo vệ trẻ tránh xa thuốc lá, thuốc lá điện tử nhằm củng cố hệ miễn dịch.

Bên cạnh đó, việc giữ vệ sinh cá nhân sạch sẽ và môi trường lành mạnh sẽ giúp trẻ giảm nguy cơ tiếp xúc của vi khuẩn, virus gây bệnh. Điều này giúp bảo vệ sức khỏe và hệ miễn dịch nhằm hạn chế tình trạng ốm vặt ở trẻ. Thường xuyên vệ sinh đồ chơi, vật dụng hàng ngày mà trẻ hay tiếp xúc. Đảm bảo không gian vui chơi sạch sẽ, thông thoáng. Tập cho trẻ thói quen rửa tay bằng xà phòng trước khi ăn, sau khi đi vệ sinh, chú ý vệ sinh cá nhân.

Thời điểm chú trọng tăng cường miễn dịch cho trẻ

Việc tăng miễn dịch luôn là điều cần chú trọng để bảo vệ sức khỏe, ngăn ngừa nguy cơ bị bệnh để trẻ có quá trình phát triển an toàn nhất. Tuy nhiên, vào một số thời điểm sau là lúc hệ miễn dịch của trẻ dễ bị suy yếu và cần chú ý tăng cường: 

Thời tiết giao mùa: Khi giao mùa, nhiệt độ hay thay đổi đột ngột khiến cơ thể trẻ khó thích nghi. Do đó hệ miễn dịch cũng trở nên kém hơn, khiến trẻ dễ bị cảm ho. Bố mẹ nên áp dụng các giải pháp tăng cường hệ miễn dịch cho trẻ trước thời điểm này và chú ý giữ ấm cơ thể và hệ hô hấp cho trẻ.

Các mùa trong năm: Mỗi năm đều có 4 mùa và đối với trẻ nhỏ có sức đề kháng kém thường dễ mắc một số nhóm bệnh sau:

- Mùa đông: Điều kiện thời tiết lạnh và khô, trẻ sẽ thường dễ mắc các bệnh liên quan đến đường hô hấp như cảm lạnh, cúm, viêm họng và viêm phổi thường phổ biến.

- Mùa xuân: Mùa các hoa đua nở, trẻ có thể bị các bệnh dị ứng như hen suyễn, viêm mũi dị ứng và viêm da dị ứng có thể gia tăng.

- Mùa hè: Các bệnh nhiệt đới như tiêu chảy do vi khuẩn, sốt rét, sốt xuất huyết,..

- Mùa thu: Thường là các bệnh dị ứng như viêm mũi dị ứng và viêm phế quản cấp tính có thể tăng do tiếp xúc với các tác nhân alergi trong không khí từ phấn hoa và nấm mốc.

Khi bắt đầu đi nhà trẻ, mẫu giáo: Môi trường nhà trẻ, lớp học mẫu giáo làm tăng nguy cơ mắc các bệnh truyền nhiễm do các trẻ cùng sinh hoạt, ăn uống. Có rất nhiều bé đi học lần đầu, có thể bị bệnh liên tục trong 6 tháng đầu, đây chính là dấu hiệu cho thấy trẻ đang có sức đề kháng yếu. Do đó, để trẻ thích nghi tốt với môi trường mới, bố mẹ nên chú ý tăng cường hệ miễn dịch để trẻ có thể chống chọi tốt với các nguyên nhân gây bệnh từ xung quanh.